Supplementen bij histamineproblemen: wanneer wel, wanneer niet?

Praktische inzichten voor zorgprofessionals over DAO, andere supplementen en histamine-gerelateerde klachten

Waarom dit onderwerp?

Over histamine-intolerantie is al aardig wat bekend. We weten dat een verstoorde afbraak van histamine uit voeding kan leiden tot klachten zoals hoofdpijn, jeuk, flushing of buikpijn, en dat DAO-suppletie, voeding en leefstijl hier een duidelijke rol kunnen spelen (Maintz & Novak, 2007; Schnedl et al., 2019). Maar wat als de klachten niet direct met voeding samenhangen, zoals bij hooikoorts, MCAS (Mast Cell Activation Syndrome) of chronische huidproblemen zoals urticaria (netelroos) of rosacea?

In dit artikel duiken we dieper in die andere histamine-gerelateerde aandoeningen, waar de oorzaak niet primair in voeding zit. Kunnen DAO supplementen of andere supplementen hierin een rol spelen?

Wat is histamine en waarom geeft het klachten?

Histamine is een biogene amine die in het lichaam wordt geproduceerd uit het aminozuur histidine. Het wordt opgeslagen in mestcellen en basofielen, en komt vrij bij onder andere allergieën, infecties, stress, fysieke prikkels en de reactie op bepaalde voedingsmiddelen (Maintz & Novak, 2007).

Histamine werkt via vier receptoren (H1–H4) en speelt een rol bij verschillende symptomen:

Bij een verstoord evenwicht tussen productie, afbraak en gevoeligheid kunnen klachten ontstaan die variëren van milde huidreacties tot systemische reacties bij MCAS (Theoharides & Kalogeromitros, 2006).

DAO: wanneer kan het ondersteunen (en wanneer niet)?

DAO (Diamine Oxidase) is het belangrijkste enzym dat histamine uit voeding in de darm afbreekt. Een supplement met DAO kan dus nuttig zijn wanneer histamine uit voeding niet goed wordt afgebroken (Schnedl et al., 2019).

Wanneer DAO kan ondersteunen:

• Ondersteuning bij histamine-arm dieet (Maintz & Novak, 2007).
• Problemen met de afbraak van histamine in de darmen.
• Er zijn aanwijzingen dat het DAO enzym mogelijk zinvol kan zijn bij MCAS, wanneer de histamine uit voeding niet goed kan worden afgebroken in de darmen.
• Overige aandoeningen waarbij histamine uit voeding minder goed wordt afgebroken in de darmen.

Wanneer DAO minder zinvol is:

DAO werkt alleen in het maagdarmkanaal, (Afrin, 2016). Daarom heeft het gebruik van DAO hoogstwaarschijnlijk geen nut bij:

• Hooikoorts (allergische rhinitis) – histamine komt vrij na blootstelling aan pollen, niet via voeding (Zuberbier et al., 2021)
• Chronische urticaria of eczeem zonder duidelijke voedsel-link.
• MCAS-aanvallen met andere triggers dan voeding, zoals stress, kou, inspanning of geur.

Andere supplementen

Naast DAO zijn er ook andere supplementen die mogelijk ondersteuning kunnen bieden. Dit zijn de stoffen waarvoor nu het meeste onderbouwing is:

• Quercetine: Flavonoïde met mestcelstabiliserende werking. Kan ondersteuning bieden in histamijevrijgifte bij allergieën, MCAS, huidreacties (Theoharides & Kalogeromitros, 2006)
• Vitamine C: Werkt als antioxidant en ondersteunt de werking van DAO. Kan ondersteuning bieden bij mildere histaminevrijgifte, zoals bij hooikoorts (Maintz & Novak, 2007)
• Vitamine B6: Cofactor voor DAO-productie. Bij B6-tekort mogelijk zinvol als extra ondersteuning (Maintz & Novak, 2007).
• Koper: Nodig voor DAO-activiteit. Kan eventueel ondersteuning bieden wanneer er bewezen tekort speelt (Schnedl et al., 2019).
• Zink: Ondersteunt DAO en immuunfunctie. Kan eventueel ondersteuning bieden wanneer er bewezen tekort speelt (Molderings et al., 2011). Speelt ook een rol bij huidherstel.

Het gebruik van deze supplementen moet uiteraard per persoon bekeken worden wat mogelijk zinvol is. Er zijn ook nog andere suppletiemogelijkheden waar steeds meer over bekend wordt, zoals omega 3-vetzuren, magnesium, vitamine D3, A en E.

Conclusie

Bij histamine-gerelateerde aandoeningen is het essentieel om onderscheid te maken tussen:

• Problemen met de afbraak van histamine in de darmen, zoals bij histamine-intolerantie.
• Problemen met de afgifte van histamine in het lichaam, buiten de darmen, zoals bij MCAS en hooikoorts.

DAO-suppletie is effectief bij afbraak in de darmen, maar niet bij afgifte in het lichaam buiten de darmen. Bij aandoeningen zoals hooikoorts, MCAS of huidproblemen zonder voedseltrigger, is ondersteuning met quercetine, vitamine C of zink soms zinvol, maar zeker geen standaardoplossing.

Een goede intake en triggeranalyse blijven de sleutel tot passend advies. Veel vragen stellen kan helpen om erachter te komen waardoor de klachten precies getriggerd worden, zodat je de (dieet)behandeling daarop kan afstemmen.

Wij zijn benieuwd: wat is jullie ervaring met deze aandoeningen? Laat het ons weten!

Literatuur

Afrin, L. B. (2016). Never Bet Against Occam: Mast Cell Activation Disease and the Modern Epidemics of Chronic Illness and Medical Complexity. Sisters Media.

Maintz, L., & Novak, N. (2007). Histamine and histamine intolerance. American Journal of Clinical Nutrition, 85(5), 1185–1196. https://doi.org/10.1093/ajcn/85.5.1185

Molderings, G. J., Homann, J., Raithel, M., & Frieling, T. (2011). Gastrointestinal involvement in systemic mast cell activation syndrome and mastocytosis. Inflammation Research, 60(9), 723–732. https://doi.org/10.1007/s00011-011-0330-3

Schnedl, W. J., Schenk, M., Lackner, S., Enko, D., & Mangge, H. (2019). Diamine oxidase supplementation improves symptoms in patients with histamine intolerance. Food Science & Nutrition, 7(4), 1241–1246. https://doi.org/10.1002/fsn3.974

Theoharides, T. C., & Kalogeromitros, D. (2006). The critical role of mast cells in allergy and inflammation. Annals of the New York Academy of Sciences, 1088(1), 78–99. https://doi.org/10.1196/annals.1366.069

Zuberbier, T., et al. (2021). EAACI/GA²LEN/EDF/WAO guideline: Definition, classification, diagnosis, and management of urticaria. Allergy, 76(3), 734–766. https://doi.org/10.1111/all.14471