een voedingsintolerantie vaststellen: hoe doe je dat?

De term voedingsintolerantie hoor je steeds vaker en steeds meer mensen lijken een voedingsintolerantie te hebben. Een voedingsintolerantie wordt gedefinieerd als een reeks klachten die door voeding worden veroorzaakt, niet erg specifiek dus, wat het lastiger maakt om het daadwerkelijk vast te kunnen stellen.

Voedingsintoleranties komen ook veel voor, meer dan 20% van de mensen uit Westerse landen heeft last van een voedingsintolerantie. Een juiste diagnose van een voedingsintolerantie is belangrijk, zodat je niet onnodig voedingsmiddelen hoeft te vermijden. Hiermee kunnen tekorten ontstaan. Er zijn bijvoorbeeld veel mensen die denken dat ze reageren op gluten en vervolgens alle gluten-bevattende producten links laten liggen, een echte vastgestelde gluten-intolerantie (coeliakie) komt echter maar heel weinig voor.

een voedingsintolerantie vaststellen

Om te voorkomen dat je onnodig voedingsmiddelen hoeft te vermijden is het soms verstandig om een voedingsintolerantie vast te laten stellen. Hiervoor zijn een aantal methoden:

• Eliminatie-provocatie dieet
• Waterstofademtest
• Voedingsdagboek
• Spijsverteringsenzymen

De verschillende methoden om een voedingsintolerantie vast te kunnen stellen lopen we nu één voor één bij langs:

eliminatie-provocatie dieet

De meest betrouwbare manier om een voedselintolerantie vast te stellen is het eliminatie-provocatie dieet wat onder begeleiding van een diëtist wordt gevolgd. Hierbij wordt gedurende een bepaalde tijd, meestal 3-4 weken, een eliminatiedieet gevolgd.

Stel er is een vermoeden van een lactose-intolerantie, dan wordt gedurende een aantal weken een lactosevrij of lactose-arm dieet gevolgd. Wanneer na een paar weken de klachten verdwenen of sterk verminderd zijn, kan een lactose-intolerantie worden vastgesteld. Hierna volgt het provocatie gedeelte, waarbij voedingsmiddelen met lactose worden geherintroduceerd, om zo ook uit te zoeken welke hoeveelheden iemand nog wel kan verteren en zo kan een persoonlijk dieet opgesteld worden. Meestal is het namelijk zo dat je wel een kleine hoeveelheid van bepaalde voeding kan verteren.

Ook het FODMAP eliminatie-provocatie dieet wordt vaak toegepast, vooral wanneer er een vermoeden is van meerdere intoleranties, of wanneer het onduidelijk is door welke voedingsmiddelen de klachten worden veroorzaakt. Lees ook hier het blog: 10 tips bij het low FODMAP dieet.

waterstofademtest

Ademtests worden al tientallen jaren door de medische wereld gebruikt en zijn een van de beste manieren om een voedselintolerantie vast te stellen. Door de hoeveelheid waterstof of methaan in je adem te meten, kan worden vastgesteld of een voedingsmiddel goed is verteerd of niet.

Als we voedsel eten, gaat dat via de maag naar de dunne darm. Hier wordt het voedsel afgebroken, zodat we de voedingsstoffen in onze bloedbaan kunnen opnemen. Als voedsel niet goed wordt verteerd en niet wordt afgebroken, gaat het verder naar de dikke darm waar het wordt gefermenteerd door de bacteriën. Deze fermentatie resulteert in gasproductie. Fermentatie is normaal en gezond, maar als we voedsel niet goed verteren, kan dat leiden tot veel gas- en waterophoping. Deze ophoping kan leiden tot pijnlijke symptomen. Met een ademtest kan de hoeveelheid geproduceerd gas worden gemeten, omdat het gas in onze darmen naar onze bloedbaan gaat en via onze adem wordt uitgeademd. Aan de hand van een ademtest kan worden vastgesteld of uw klachten verband houden met de slechte vertering van een bepaald voedingsmiddel.

Je kunt een ademtest doen in het ziekenhuis, of met een klein apparaatje thuis. Tegenwoordig zijn ademtests veel toegankelijker en niet alleen meer voorbehouden aan ziekenhuizen. Zo heeft FoodMarble de AIRE 1 en AIRE 2, persoonlijke ademtesters in zakformaat ontwikkeld, die waterstof- en methaangehaltes kunnen meten vanuit het comfort van je eigen huis. Je kunt testen hoe goed je lactose, fructose, sorbitol en inuline opneemt, en ook je fermentatieniveau testen als reactie op je normale dieet.

Bij de meeste voedselintoleranties zou je een bepaalde hoeveelheid van het voedsel moeten kunnen verdragen zonder symptomen te krijgen. Met behulp van AIRE 1 of 2 kun je testen wat dit niveau voor jou is. Naast het ademtestapparaat kun je met de FoodMarble app ook je maaltijden, symptomen, ontlasting, slaap en stress bijhouden, zodat je inzichten krijgt die je kunnen helpen je spijsverteringsproblemen op de langere termijn te managen. Het is ook mogelijk om begeleiding te krijgen van een diëtist wanneer je het Foodmarble apparaat gebruikt, voor nog betrouwbaardere resultaten en hulp bij het opstellen van een gepersonaliseerd dieet.

voedingsdagboek

Een voedingsdagboek kan je ook veel inzicht geven in de voedingsmiddelen waarop je reageert. Houd gedurende een aantal dagen tot weken eens een dagboek bij waarin je noteert wat je eet en wanneer je vervolgens klachten krijgt. Op deze manier is het mogelijk om zelf al een duidelijke link te leggen tussen bepaalde voeding/koolhydraten en de klachten. Zie je bijvoorbeeld een patroon ontstaan, dat iedere keer wanneer je ui en knoflook hebt gegeten een paar uur later klachten krijgt, dan bestaat de kans dat je bijvoorbeeld een fructanen-intolerantie hebt.

Onze intolerantie check kan hierbij ook nog een mooi hulpmiddel zijn: vul in na welke voedingsmiddelen je regelmatig klachten krijgt. Hierna ontvang je een rapportje met de intoleranties die er eventueel zouden kunnen spelen.

Let op: Heb je het vermoeden dat je klachten bij een allergie passen, door gluten (coeliakie) veroorzaakt worden of wil je uitgesloten hebben dat er niet iets anders aan de hand is dan een intolerantie? Raadpleeg dan altijd je huisarts!

spijsverteringsenzymen

Heb je (nog) geen vastgestelde intolerantie, maar wel een sterk vermoeden daarop? En wil je zeker weten of je vermoeden klopt? Dan kun je zelf een experiment doen met supplementen, specifiek supplementen die spijsverteringsenzymen bevatten. Vermoed je bijvoorbeeld dat je een lactose-intolerantie hebt? Probeer dan eens lactase tabletten uit met het lactase enzym die lactose kunnen afbreken. Wanneer je deze tabletten gebruikt voor elke lactose bevattende maaltijd, dan wordt de lactose goed afgebroken. Merk je hierdoor een verschil? Dan mag je er vanuit gaan dat je inderdaad een lactose-intolerantie hebt.

Twijfel je toch of wil je graag persoonlijk advies? Neem dan gerust contact op met een arts of diëtist. Ook onze eigen Intoleran diëtisten kunnen je adviseren over het toepassen van supplementen bij voedingsintoleranties.

Bronvermelding:

Y. Zopf, Dr. Med. Et al. The Differential Diagnosis of Food Intolerance. Dtsch Arztebl Int. 2009 May; 106(21): 359–370. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2695393/

G.I. Skodje et. Al. Fructan, Rather Than Gluten, Induces Symptoms in Patients With Self-Reported Non-Celiac Gluten Sensitivity. Gastroenterology. 2018 Feb;154(3):529-539.e2.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29102613/

M. C. E. Lomer. Review article: the aetiology, diagnosis, mechanisms andclinical evidence for food intolerance. Aliment  Pharmacol  Ther 2015;41:262–275 https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/apt.13041

C. De Geyter et al. Hydrogen and Methane Breath Test in the Diagnosis of Lactose Intolerance Nutrients. 2021 Sep; 13(9): 3261. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8472045/

Satya Vati Rana, Aastha Malik. Hydrogen Breath Tests in Gastrointestinal Diseases. Ind J Clin Biochem (Oct-Dec 2014) 29(4):398–405 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4175689/pdf/12291_2014_Article_426.pdf